Aluminium lassen moeilijk? Niet met de juiste kennis en apparatuur!
Waarom zijn er veel minder specialisten op het gebied van aluminium lassen ten opzichte van het lassen van andere materialen, zoals staal of RVS? Dit heeft te maken, denk ik, met een stuk verleden. Bijvoorbeeld in het technische onderwijs, wordt 9 van de 10 keer alleen staal gelast. Ook hobbymatig, voor een hekwerkje, een onderdeel van een bromfiets of bijvoorbeeld een carnavalswagen wordt staal gelast. Wanneer men dan aluminium gaat lassen, is dit wel even heel iets anders. Mensen vergissen zich daar vaak in. ‘Ik kan toch lassen, dan zal dit mij ook wel lukken’ is vaak de gedachte. Dat is vaak net het probleem. Het MIG (Metal Inert Gas) lassen van aluminium is wel degelijk anders, maar zeker niet onmogelijk.
Toevoegmaterialen
Ten eerste zijn er veel verschillende legeringen, met verschillende smeltpunten. Door deze verscheidenheid aan legeringen, zijn ook verschillende toevoegmaterialen nodig. Terwijl staal met een SG2 draad kan worden gelast, is dit bij aluminium een aandachtspunt. Omdat de toevoegdraad aluminium is, zijn er draden bij die erg soepel zijn en zich gemakkelijk op laten krullen in het slangenpakket van de lasapparatuur. Dit kan al gebeuren door de start van het lasproces en wanneer de draad niet goed ontsteekt. Door gebruik te maken van lasapparatuur met een push-pull systeem, kan dit worden verholpen. Een push-pull systeem heeft een extra draadmotor in de toorts, die de draad door het slangenpakket heen trekt, in plaats van alleen duwt.
Doorbreken van de oxidehuid
Die oxidehuid van aluminium, die ervoor zorgt dat aluminium niet verder oxideert, is ook één van de zaken die aluminium lassen complex maakt. De oxidehuid heeft namelijk een hoger smeltpunt en is zwaarder dan het aluminium zelf. Bij het lassen is dan een hoger vermogen nodig om door deze oxide heen te branden. Als je er door heen bent, moet je echter weer uitkijken dat je niet het aluminium laat wegsmelten en er gaten in het product vallen. Dit is zeker een aandachtspunt bij dunwandige aluminium extrusieprofielen. Leveranciers van lasapparatuur, hebben inmiddels lasapparatuur ontwikkeld, die perfect “aanvoelt” en zichzelf bijstuurt, zodra de oxidehuid is weggesmolten. Omdat deze oxidelaag (aluminiumoxide) zwaarder is dan het aluminium zelf, zakt het naar beneden in het smeltbad en kunnen insluitsels ontstaan. Wanneer er hoge eisen aan een las worden gesteld, moet de oxidehuid altijd eerst worden weggeslepen om deze insluitsels te voorkomen.
Reinheid van het materiaal
Een volgend punt van aandacht is de reinheid van het product. Wanneer een aluminium product niet schoon en vetvrij is, geeft dit problemen met lassen. Als het product niet schoon is komt er waterstof vrij bij de ontbranding van vervuiling in de vlamboog. De waterstof wordt opgenomen in het smeltbad, met als gevolg dat er porositeit kan ontstaan, hetgeen ervoor zorgt dat de las niet meer aan de eisen voldoet.
Verschillen in wanddikte en afvoer van warmte
Een voordeel van geëxtrudeerde aluminium profielen is de grote vormvrijheid, ook in wanddikte. Vooral bij profielen met stegen is het verschil in wanddikte ter plaatse van de las, groot. Tijdens het lassen kunnen hierdoor problemen ontstaan, omdat aluminium een zeer goede geleider van warmte is. Bij een steeg zal het smeltbad veel sneller stollen doordat er meer aluminium beschikbaar is om warmte af te voeren. Het gevolg is dat er onvoldoende inbranding is en er verbindingsfouten kunnen ontstaan. Door gerobotiseerd te lassen is het heel makkelijk op deze punten het vermogen even te vergroten om toch deze inbranding te behouden. Bij handmatig lassen is dit een stuk moeilijker.
Afkoeling
Doordat aluminium heel makkelijk warmte geleid, moet met een hoger vermogen worden gelast, bijvoorbeeld ten opzichte van staal. Hierdoor ontstaat ook heel gemakkelijk scheurvorming tijdens het afkoelen na het lasproces. De stop van de las is daarin ook een cruciaal punt. Wanneer dit niet gecontroleerd gedaan is en de krater niet netjes is gevuld, ontstaat er een “zwak” punt waar zeer makkelijk een krimpscheur kan ontstaan. Uit kwaliteitsoogpunt is ook dit altijd een extra aandachtspunt.
Juiste kennis en apparatuur
Lassen van aluminium is dus zeker niet hetzelfde als het lassen van staal. Het lassen van aluminium vergt een aantal extra aandachtspunten waarop moet worden gelet tijdens het lasproces. Met de juiste kennis en apparatuur is het echter zeer goed mogelijk de voordelen van aluminium en de extrusietechniek te combineren in een gelast product van hoogwaardige kwaliteit.
